Późne lato i jesień to nie tylko czas grzybobrań o czym pisaliśmy niedawno, ale także między innymi czas zbioru czosnku i cebuli. Ponieważ wszystkie warzywa cebulowate (cebula, czosnek, szczypiorek, szalotka, pory*) są mocno toksyczne dla kotów (psów, koni) uznaliśmy, że to odpowiednia pora by o tym przypomnieć.
Wszystkie części cebuli są dla kota toksyczne. Nie ma znaczenia to, czy cebula jest surowa czy ugotowana. Taka samo toksyczne dla kota jak sama cebula są toksyczne: sok z cebuli, suszone płatki cebulowe, sproszkowana cebula, granulowana cebula, cebula sproszkowana w kostkach, cebula w różnych zalewach. Bliskim kuzynem cebuli jest czosnek. Podobnie, jak w przypadku cebuli wszystkie części czosnku (łodyga, liście, kwiaty, cebula podziemna, cebulka tworząca się w kwiatostanie) są dla kota toksyczne i również wszystkie postacie czosnku (świeży, sproszkowany, granulowany, ocet czosnkowy itp.) używane do przyrządzania potraw dla ludzi są toksyczne dla kotów. Tak, jak napisaliśmy we wstępie toksyczny jest także szczypiorek, szalotka i pory (wszystkie ich części).
Zatrucie u kota cebulą (innymi cebulowatymi) może nastąpić po jednorazowym spożyciu znacznej ilości, którejś z części rośliny i może także nastąpić w przypadku, gdy kot w rozłożonym czasie zjada jej niewielkie ilości. Po spożyciu około 5 g cebuli na 1 kg masy ciała kota w jego organizmie dochodzi do istotach zmian hematologicznych. Intensywność objawów zatrucia zależy od tego, czy kot zjadł na raz dużą dawkę, czy dawka ta była rozłożona w czasie a także od kondycji zdrowotnej kota i jego specyficznych właściwości. W przypadku zjedzenia na raz dużej ilości objawy mogą wystąpić dopiero po 24 godzinach a nawet po 2 – 3 dniach. Objawami są: bóle brzucha, wymioty, biegunka, niechęć do spożywania pokarmu, przyspieszony oddech i podwyższone tętno, senność, apatia, gorączka. Z pyszczka może być wyczuwalny zapach cebuli/czosnku. Błony śluzowe mogą być żółte lub bardzo blade (aż do błękitnych). Mogą wystąpić także objawy alergiczne – swędzące, czerwone zmiany na skórze. Kilka dni po zatruciu mocz może mieć czerwone lub brązowe zabarwienie. Objawy nie muszą występować razem. Po zaobserwowaniu któregokolwiek z nich należy z kotem udać się natychmiast do lekarza weterynarii. W przypadku spożycia cebulowatych rozłożonego w czasie (np. podkarmianie kiełbasą z czosnkiem) objawy zatrucia mogą być widoczne początkowo jedynie w wynikach badań laboratoryjnych: nieodpowiednie parametry krwi a zwłaszcza zniekształcone erytrocyty, obniżony hematokryt, anemia, krew w moczu.
Jeśli kot na pewno zjadł, którąś z roślin cebulowatych nie należy czekać na objawy ale od razu udać się z nim do lekarza weterynarii ponieważ w przypadku zatrucia ważny jest czas. Jeśli do lekarza jest daleko można najpierw wywołać wymioty (w razie wątpliwości można uzgodnić to z lekarzem weterynarii telefonicznie). Wymioty u kota wywołuje się podając do pyszczka nasycony roztwór soli kuchennej (mówiąc najprościej nasycony roztwór soli to taki, w którym sól się już nie rozpuszcza w wodzie) lub 3% wodę utlenioną. Następnie należy podać węgiel aktywowany (o dawkę można zapytać telefonicznie lekarza weterynarii). Węgiel aktywowany utrudnia wchłonięcie toksyn. Zabiegi te nie zastępują natychmiastowej wizyty u lekarza weterynarii a są pierwszą pomocą w przypadku zatrucia cebulą, czosnkiem i innymi cebulowatymi. Nie należy obawiać się wywoływania wymiotów ponieważ zabieg ten może uratować kotu życie. Trzeba jednak pamiętać o tym, że prowokowanie wymiotów wskazane jest jeśli nie upłynęło więcej niż 1 lub 2 godziny od zjedzenia cebuli czy czosnku ponieważ torsje w późniejszym czasie mogą jedynie pogorszyć stan kota, kot jest przytomny i ma prawidłowe odruchy połykania. Wymiotów nie można prowokować jeśli nie ma pewności, co do tego, że kot zatruł się cebulą, czosnkiem szczypiorkiem, szalotką czy porami ponieważ przeciwwskazaniem jest zatrucie się związkami pieniącymi, żrącymi pochodnymi ropy naftowej, lekami działającymi na OUN (leki przeciwdepresyjne). Nie należy prowokować wymiotów w przypadku podania wcześniej kotu środków uspakajających.
Jeśli istniej przypuszczenie, że kot zjadł roślinę cebulowatą, występuje co najmniej któryś z powyżej wymienionych objawów zatrucia a z pyszczka nie wyczuwalny jest charakterystyczny zapach trudno jest na podstawie klinicznych objawów postawić diagnozę – konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych krwi i moczu. W przypadku opisanych powyżej objawów zatrucia reagować należy szybko ponieważ, liczy się czas. W ciężkich przypadkach konieczna może być transfuzja krwi i tlenoterapia. Bardzo ciężkie zatrucia cebulowatymi kończą się uszkodzeniem nerek, wątroby, śpiączką i zgonem.
Po zatruciu cebulowatymi kot powinien być na dobrej jakościowo (bez dodatku zbóż) lekkostrawnej diecie suplementowanej tauryną (dawkę należy ustalić z lekarzem weterynarii), która wzmacnia siłę skurczu serca, przyspiesza regenerację mięśni (napisaliśmy o niej więcej w odpowiednim artykule o taurynie).
Należy regularnie wykonywać zalecone badania krwi w celu oceny postępów leczenia. Po 2 tygodniach powinna być widoczna poprawa zdrowia kota.
Koty rzadko jedzą to co, dla nich jest nieodpowiednie. Nie lubią cebuli ani czosnku i same się o nie upominają (małe koty mogą je zjeść z ciekawości). Częściej sami opiekunowie podają kotu jako przysmak ludzkie jedzenie. Cebula i czosnek obecne są nie tylko w posiłkach dla ludzi przygotowywanych w domu ale także w wielu produktach spożywczych, w tym tak chętnie podawanych kotom, jako przysmak przez wielu opiekunów wędlinach czy posiłkach dla niemowląt. W jedzeniu tym występuje także między innymi zabójcza dla kotów sól lub cukier. Koty zatruć się mogą cebulą i czosnkiem nie tylko jedząc pożywienie z ich składem ale także zlizując z łap ich sok – wystarczy, że na przykład kot przejdzie po desce na której krojono cebulę lub czosnek lub przespaceruje się po rozsypanym przez nieuwagę na podłogę czosnku czy cebuli w proszku. Może zdarzyć się także tak, że podczas krojenia cebuli lub czosnku zostanie opryskane ich sokiem kocie futro. Opiekunie kota pamiętajmy, że kot ma swoją dietę a Ty swoją. Używając w kuchni czosnku i cebuli (oraz innych produktów toksycznych dla kota) zachowaj szczególną ostrożność i nie częstuj kota potrawami przygotowanymi w domu i innymi produktami z ich dodatkiem. Nie uprawiaj w domu w doniczce szczypiorku – kot może próbować go jeść zamiast trawy.
- American Society for the Prevention of Cruelty to Animals, https://www.aspca.org.
Niech kot będzie z Tobą
Set & Thot
PS
Spotkaliśmy się w internecie z „ekologicznymi” pomysłami na odrobaczanie kotów i zabezpieczenia ich przed pchłami tabletkami z czosnkiem lub syropem czosnkowym. W tabletkach/syropie czosnkowych stężenie substancji toksycznych dla kota jest co najmniej kilkunastokrotnie wyższe niż w ząbku czosnku. Podana kotu tabletka czosnku może być dla niego zabójcza. Opiekunie kota, zwracaj prosimy uwagę na to skąd czerpiesz informacje na temat żywienia i opieki nad kotami.
