Potocznie mówi się, że kot myje się, co sugeruje, biorąc pod uwagę to jak często kot wylizuje futro, że bardzo dba o własną czystość. Jednak wylizywanie futra ma nie tylko na celu utrzymanie sierści w czystości – spełnia ono kilka innych funkcji ważnych dla zdrowia kota oraz jego pozycji społecznej.
Kot wylizując sierść usuwa z niej kurz, resztki jedzenia, ewentualne zabrudzenia oraz wygładza okrywę włosową, która dzięki temu stanowi dobrą warstwę izolującą. Wierzchnie futro nie ochroni kota przed zimnem.
Wylizywanie futra pełni istotną rolę w procesie termoregulacji. W wysokich temperaturach koty szybko ulegają przegrzaniu ponieważ nie mają gruczołów potowych (jedyne gruczoły potowe ekrynowe, jakie posiada kot znajdują się na opuszkach łap). Obfite zwilżanie w czasie upału futra śliną, która następnie paruje ochładza ciało kota skutecznie tak, jak wydzielanie potu. Aby kotu pomóc w upalne letnie dni można co jakiś czas zwilżać mu futerko mokrymi rękami lub gąbką z wodą. My bardzo lubimy ten zabieg. Wiemy, że nam pomaga w upały i sami przybiegamy na nawilżanie futerka. Pamiętać należy o tym, że zwilżyć nie oznacza całkowicie zmoczyć czy wsadzić kota do wanny. Należy zwilżyć tylko włos okrywowy pozostawiając suchy podszerstek. Jeśli ktoś ma przyjaciela Vana (koty tej rasy nie mają podszerstka, polują na ryby pływając), to jego kąpiel w wannie ucieszy.
Koty przebywające na słońcu myją się bardzo intensywnie i długo i to nie tylko dlatego, że jest im ciepło. Pod wpływem działania promieni słonecznych na okrywie włosowej kotów wytwarza się witamina D. Koty zaopatrują się w tę niezbędną dla życia witaminę zlizując ją z nagrzanego słońcem futra. Jeśli koty spędzają całe życie w mieszkaniu warto przygotować im miejsce na parapecie okiennym czy na balkonie, pamiętając o zabezpieczeniu okna czy balkonu siatką ochronną, aby mogły wystawiać się na działanie promieniowania słonecznego.
Każdy, kto mieszka z kotem na pewno zaobserwował, że po pieszczotach z człowiekiem, szczotkowaniu czy też tylko po głaskaniu kot zabiera się za wylizanie futra. Robi to z kilku powodów: układa zmierzwioną sierść, wzmacnia swój zapach przez co słabnie zapach zostawiony na futrze przez rękę człowieka. Kot czerpie z tego także przyjemność – dla człowieka zapach własnych rąk jest niewyczuwalny natomiast kot wyczuwa go świetnie a zlizywanie z futra zapachu potu człowieka sprawia kotu przyjemność. Może to dziwić ale takie zapachy kotu odpowiadają a irytują go np. perfumy czy odświeżacze powietrza. Ludzki pot zachwyca kota dlatego, że przypomina mu zapach sutek matki.
Czochranie podczas mycia własnej sierści uaktywnia znajdujące się u nasady każdego włosa gruczoły łojowe. Wydzielina tych gruczołów czyni okrywę włosową kota nieprzemakalną (tę na którą składają się włosy okrywowe). Kot myjąc się pobudza produkcję wydzieliny łojowej.
Koty myją się także wtedy, kiedy są zdenerwowane lub nie wiedzą, jak maja zareagować lub co mają w danym momencie zrobić. Można to porównać na przykład do drapania się przez człowieka po głowie, czy też pocierania podbródka. Wylizanie fura uspokaja i pozwala się kotu wyciszyć. Resumując: wylizywanie sierści chroni kota przed brudem, infekcjami, chłodem, przegrzaniem, niedoborem witaminy D, przemoknięciem i niekorzystną dla jego pozycji społecznej zmianą zapachu.
Kocięta samodzielnie zaczynają się myć w wieku około 3 tygodnia ale matka już od narodzin je myje. Wzajemna pielęgnacja nie tylko ma miejsce między matką a kociętami. Dorosłe zaprzyjaźnione koty, zwłaszcza te które razem dorastały, świadczą sobie wzajemne usługi pielęgnacyjne. Ma to nie tylko na celu utrzymanie futra w czystości ale także umacnianie przyjaznych relacji. Pomoc drugiego kota jest bardzo przydatna gdy trzeba dotrzeć do miejsc, do których kot sam nie może dotrzeć np. tył głowy, szyja, miejsca za uszami. Koty wzajemnie się myjące właśnie na głowie i jej okolicach się koncentrują. Koty, które mieszkają bez kociego towarzysza dlatego tak lubią, jak człowiek je drapie lub czochra z tylu głowy a zwłaszcza za uszami.
Proces pielęgnacji futra odbywa się zazwyczaj w tej samej kolejności: najpierw kot myje wargi, następnie ślini wewnętrzną stronę przedniej łapy a gdy ją dobrze zmoczy myje oślinioną łapą ucho, podbródek, oko i policzek po jednej stronie głowy, następnie ślini druga łapę i myje drugą połowę głowy, w następnej kolejności wylizuje przednie łapy, łopatki, boki, brzuch, narządy płciowe, tylne łapy i ogon od nasady do czubka. Jeśli kot podczas wylizywania napotka na jakąś przeszkodę (np. zmierzwiony czy sfilcowany kłaczek sierści) przerywa wylizywanie i przegryza to miejsce zębami. Poduszeczki palców i pazury zazwyczaj kot oczyszcza zębami usuwając w ten sposób z nich brud i dodatkowo szlifując pazury.
Częste mycie łączy się jednak z pewnym ryzkiem, zwłaszcza u kotów długowłosych i w okresie linienia a także w przypadku chorób, którym towarzyszy utrata sierści (np. grzybica, infekcje, którym towarzyszy gorączka). Język kota przypomina ostrą tarkę, co sprawia, że kot nie potrafi wypluć włosów, które przyczepiają się podczas lizania do języka, może je jedynie połknąć. Wypadające włosy zlizywane w nadmiarze w przewodzie pokarmowym kota zbijają się w kule (tzw. pilobezoary). Jeśli są one zbyt duże kot pozbywa się ich wymiotując (mają one kształt sfilcowanych wałeczków), ale większe mogą powodować groźną w skutkach nierodność jelit. Na to schorzenie szczególnie narażone są koty nadpobudliwe, które często się myją by rozładować napięcie nerwowe przez co zlizują znacznie więcej sierści niż inne koty. Właściciele takich kotów powinni ustalić, co najbardziej denerwuje ich pupili i strać się wyeliminować te czynniki. Konieczna jest także wizyta u lekarza i wykonanie zaleconych badan. Koty wylizują także intensywnie miejsca, w których czują ból a także intensywnie liżą się, kiedy zaatakują je pchły. Jeśli kot wylizując się wyrywa sobie sierść lub rani skórę należy udać się z nim do lekarza weterynarii ponieważ może to być objawem alergii pokarmowej, alergii kontaktowej, uczulenia na pasożyty a także ran na przykład po pogryzieniu przez innego kota.
Niech Kot będzie z Tobą
Set & Thot
