Sterylizacja
Pojęcie „sterylizacja” oznacza pozbawienie możliwości rozmnażania przez trwałe zablokowanie (podwiązanie) jajowodów lub nasieniowodów. Po takim zabiegu objawy rui dalej występują a kotka może chorować na choroby układu rozrodczego. Kastracja polega na usunięciu jajników (sugerowane jest uśnięcie podczas zabiegu także macicy) lub jąder. Kastracja dotyczy więc zarówno samców jak i samic. Potocznie przyjęło się jednak nazywać zabieg usunięcia jajników u kotki sterylizacją, co z punktu widzenia medycyny jest błędne jednak w artykule ze względu na potoczność tego pojęcia używamy zamiennie pojęć „kastracja” i „sterylizacja”.
Ważne podczas zabiegu
Wybierając lecznicę, w której ma zostać wykonany zabieg sterylizacji (kastracji) opiekun powinien sprawdzić jakie warunki panują w lecznicy oraz zwrócić uwagę na kilka szczegółów: 1) czy lekarz podaje wskazówki, jak należy przygotować kotkę do zabiegu 2) czy poformował, jak trzeba będzie się nią opiekować po zabiegu 3) czy lecznica ma oddzielną salę operacyjną 4) czy w lecznicy jest monitorowana sala pozabiegowa 5) czy zabieg będzie wykonywał specjalista z dziedziny chirurgii lub lekarz zajmujący się na co dzień chirurgią 6) czy oprócz osoby operującej będzie podczas zabiegu obecny lekarz pełniący funkcję anestezjologa. Jeśli na powyższe pytania (a zwłaszcza pytania 3-6) opowiedziałeś sobie opiekunie kota „nie” wybierz inną lecznicę. Brak wydzielonej sali operacyjnej budzi wątpliwości co do sterylności przeprowadzenia zabiegu.
Brak monitorowanej sali pooperacyjnej nie gwarantuje prawidłowej opieki pooperacyjnej. Zabieg powinien być przeprowadzony przez praktyka chirurga ponieważ sprawne przeprowadzenie zabiegu zmniejsza ryzyko powikłań pooperacyjnych, skraca czas znieczulenia, co przyspiesza wybudzanie się kotki z narkozy i jej powrót do przytomności. Podczas sterylizacji powinien obecny być anestezjolog, który monitoruje parametry życiowe, czuwa nad przebiegiem znieczulenia, bezpieczeństwem oraz i komfortem operowanej kotki.
Przed sterylizacją kotki
Przed ustalonym terminem zabiegu kotka powinna być, co najmniej 12 godzin na czczo a ostatni posiłek powinien być ograniczony do połowy normalnej porcji. To bardzo ważne ponieważ w ten sposób zapobiega się groźnym dla życia powikłaniom podczas zabiegu (środki stosowane do znieczulenia spowalniają motorykę przewodu pokarmowego a także wyłączają między innymi odruch połykania, niektóre anestetyki wywołują wymioty, co przy obecnej treści pokarmowej w żołądku może spowodować zachłyśnięcie się nią i doprowadzić do zachłystowego zapalenia płuc). Przeczytaj nasz artykuł „O byciu kota na czczo”.
Kotka nie powinna mieć ograniczonego dostępu do wody. Niektórzy weterynarze zalecają na dwie godziny przed zabiegiem odstawienie wody ale już dawno temu zostało uznane to za nieprawidłowe. Jeśli lekarz tak zaleci przedyskutuj to z nim, czy naprawdę jest to konieczne. Jadąc do lecznicy należy zabrać ze sobą książeczkę zdrowia i kocyk (kota po zbiegu kładzie się w lecznicy zazwyczaj do dużych siatkowych klatek) oraz jeśli lecznica tego wymaga fartuszek (kaftanik) pooperacyjny (najlepiej jeśli kaftanik zostanie włożony kotce w lecznicy ponieważ w domu może być z tym problem – kotka może walczyć z opiekunem, co przyczyni jej dodatkowego stresu a także może spowodować uszkodzenie szwów). Co do kaftanika to należy rozważyć stosowanie go.
Coraz więcej klinik odchodzi od ubierania zwierząt w pooperacyjne fartuszki, ponieważ z praktyki wynika, że stosowanie ich wydłuża czas rekonwalescencji. Jednak jeśli szwy są widoczne (to zależy od wybranej przez lekarza metody zszycia rozcięcia – najlepszym rozwiązaniem są wchłanialne szwy śródskórne) niezbędne jest mechaniczne zabezpieczenie ich przed lizaniem. Zamiast fartuszka można zastosować kołnierz.
Na zabieg sterylizacji (kastracji) najlepiej umówić się rano. Jeśli opiekun pracuje warto na ten dzień wziąć wolne w pracy a zabieg najlepiej zaplanować na piątek, aby móc dwie doby obserwować kotkę. Przed zbiegiem kot powinien być dokładnie zbadany. Ocenie poddaje się przede wszystkim układ krążenia (osłuchanie serca, zmierzenie tętna, określenie czasu wypełnienia naczyń krwionośnych – badanie błon śluzowych) układ oddechowy (osłuchanie płuc, osłuchanie i badanie palpacyjne krtani, osłuchanie i badanie palpacyjne tchawicy, określenie częstości oddechów). Ocenie podlegają także węzły chłonne oraz temperatura ciała, co ma na celu wykluczenie stanu zapalnego. W przypadku jakiś wątpliwości i starszych kotek powinny zostać zrobione badania krwi. Niekiedy niezbędne jest wykonanie dodatkowych badań takich jak echo serca, EKG, oraz USG jamy brzusznej.
Co dalej
Zabieg wraz z hospitalizacją trwa zazwyczaj około 5 godzin (w Stanach Zjednoczonych preferowana jest dłuższa hospitalizacja i czas ten wynosi w standardowych przypadkach 8 godzin). Wiemy, że każdy chce jak najszybciej zabrać do domu po zabiegu swoją pupilkę ale nie należy nalegać na to. Czas wzbudzania się z narkozy jest bardzo indywidualny i aby nie przechodzić stresu przy wzbudzaniu się kota, a przede wszystkim, aby zapewnić kotu bezpieczeństwo należy odbierać go z lecznicy jak jest już dobrze wzbudzony. Jeśli weterynarz chce żeby odebrać kotkę, która nie jest dobrze wybrudzona (niestety takie praktyki często się zdarzają) nie należy zbierać jej ponieważ w przypadku jakiejś komplikacji można nie zdążyć z powrotem do lecznicy.
Lekarz przy odbiorze kotki powinien poinformować opiekuna o przebiegu zabiegu, podanych lekach, objawach jakie powinny skłonić opiekuna do natychmiastowej konsultacji z lekarzem oraz o terminie wizyty kontrolnej (niektóre lecznice wyznaczają kontrolę dobę po zabiegu) i wizyty kontrolnej połączonej z wyciągnięciem szwów (zazwyczaj w 10 dobie po zabiegu) o ile nie zostały zastosowane szwy rozpuszczalne. Wielu lekarzy zaleca po zabiegu antybiotykoterapię osłonową. W takim przypadku aby uniknąć codziennych wizyt w lecznicy warto poprosić o zastosowanie antybiotyków o przedłużonym działaniu. Nie należy obawiać się, że kotka odczuwa ból – leki przeciwzapalne i przeciwbólowe zastosowane w ramach postępowania przed i pooperacyjnego powinny wystarczyć. Kotce po zabiegu należy zapewnić spokój oraz dostęp do wody i uważnie ją obserwować. Pierwszy posiłek po zabiegu można podać nie wcześniej niż po 12 godzinach od zabiegu – najlepiej skonsultować to z lekarzem weterynarii ponieważ w niektórych przypadkach może wydać zgodę na wcześniejsze podanie jedzenia.
Kotka może po zabiegi mieć przejściowy brak apetytu. Nie powinno to niepokoić opiekuna ponieważ jest to zjawisko normalne związane ze znieczuleniem oraz stresem. Ranę jeśli lekarz zaleci należy przez około 10 dni dezynfekować (ocenisept, rivanlol). Należy zwracać uwagę na to, aby kotka nie starała się sama zdejmować szwów. W przypadku wystąpienia drgawek, kłopotów z oddychaniem, wymiotów, wydzieliny ropnej, krwawienia z rany, obrzęku rany, braku pragnienia dłużej niż 24 godziny po zabiegu, braku apetytu dłużej niż 24 godziny, apatii, rozliczanie szwów, problemów z wypróżnianiem oraz innych objawów, które zaniepokoją opiekuna należy natychmiast skontaktować się z lekarzem weterynarii. Po prawidłowo wykonanym zabiegu kotka powinna wrócić do pełnej kondycji w ciągu 48-72 godzin.
Korzyści
Korzyści ze sterylizacji (kastracji) kotki: 1) zapobieganie niechcianym miotom 2) eliminacja uciążliwych objawów towarzyszących rui 3) zapobieganie powikłaniom związanym z ciążą i połogiem 4) zapobieganie nowotworom narządów rodnych 5) zapobieganie infekcjom gruczołu mlekowego, macicy 6) wczesna sterylizacja (wykonana przed pierwszą rują) minimalizuje ryzyko nowotworów złośliwych gruczołu mlekowego 7) wyeliminowanie ryzyka ropomacicza; kotki często chorują na ropomacicze, jeśli kotka zachorowała zabieg sterylizacji ma za zadanie ratowanie życia ale zabieg w takim przypadku obarczony jest dużym ryzkiem powikłań 8) z badań wynika, że sterylizowane (kastrowane) kotki żyją dłużej niż kotki nie poddane zabiegowi kastracji.
Niech kot będzie z Tobą
Set & Thot
PS
Jeśli zainteresowany jest kastracją kocura przeczytaj nasz artykuł „Czy kastrować kota?”
