MONIKA CYGAN
Munchkiny to małe i sympatyczne koty o wielkim sercu i krótkich łapkach. Ta kocia rasa cieszy się dużą popularnością wśród miłośników zwierząt, mimo że budzi wiele kontrowersji. Uroczy wygląd to wynik mutacji w wyniku, której futrzaki chorują na hipochondroplazję lub pseudoachonroplazję, czyli posiadają wyjątkowo krótkie łapki w porównaniu z pozostałymi rasami kotów.
Określenie munchkin pierwotnie pochodzi z powieści Czarnoksiężnik z krainy Oz autorstwa L. F. Bauma i odnosi się do niewielkich i przyjaznych stworków zamieszkujących Munchkinland. Oficjalnie rasa została odkryta w 1983 roku w Luizjanie, kiedy to Sandra Hochenedel przygarnęła dwie bezdomne i ciężarne kotki o krótkich łapkach – Blackberry i Blueberry. Niedługo potem okolica zaroiła się od munchkinów, co niestety okazało się poważnym błędem. Ze względu na swoją specyficzną budowę ciała, koty nie radziły sobie bez pomocy i opieki człowieka. Rasa nie jest uznawana przez większość związków felinologicznych, między innymi FIFe, CFA i GCCF. Swoją decyzję uzasadniają wysoką szkodliwością mutacji, która wpływa na zdrowie kotów. Największą sympatią cieszą się wśród kociarzy z Ameryki oraz Francji.
Cechą rozpoznawczą munchkinów są bez wątpienia ich krótkie i puchate łapki. To średniej wielkości koty o krępej i muskularnej budowie, które ważą od dwóch do czterech kilogramów. Co prawda, koty tej rasy nie poruszają się z taką samą gracją i subtelnością, jak pozostali koci kuzyni, jednak nadrabiają swoją pomysłowością i zwinnością. Radzą sobie w każdej sytuacji, chociaż czasami potrzebują drobnej pomocy. Rasa może występować zarówno w odmianie krótko – jak i długowłosej oraz we wszystkich barwach i wzorach. Jedwabisty oraz gładki w strukturze włos jest bardzo sprężysty i według posiadaczy munchkinów przypomina w dotyku plusz. Za uroczy wygląd odpowiadają także szeroko osadzone, duże oczy w kształcie orzechów włoskich oraz uszy o zaokrąglonych końcach – często z pędzelkami. Ze względu na wyjątkowy wygląd munchkinów w szybkim czasie powstało wiele połączeń z innymi rasami kotów (Dwarf Cats). Do nowych ras pokrewnych zaliczyć można takie krzyżówki jak: Bambino (sfinks + munchkin), Napoleon (pers + munchkin) czy Genetta (kot bengalski, savannah, domowy kot krótkowłosy, kot orientalny krótkowłosy + munchkin).
Mutacja, która jest odpowiedzialna za wygląd „kotów – jamników” zdarza się również wśród innych ras i uważa się ją za wysoce niebezpieczną. Pomimo tej przypadłości munchkiny radzą sobie naprawdę dobrze. Są długowieczne (średnia długość życia to 12-16 lat, jednak zdarzają się nawet 20-letnie przypadki) i z reguły nie chorują. Jednak u tej rasy – częściej niż u innych- występuje lordoza, bóle stawów i lejkowata klatka piersiowa, które związane są z ową mutacją. Jeśli chodzi o pielęgnacje i opiekę nad munchkinem to zależy ona w głównej mierze od rodzaju osobnika. Zazwyczaj polega jedynie na regularnym wyczesywaniu, przycinaniu pazurków oraz wizyt u weterynarza kilka razy w roku. Warto zadbać również o odpowiednią dietę. Mruczki mają tendencję do tycia, a przy ich budowie ciała, nawet „nadprogramowe” kilka kilogramów mogą być bardzo niebezpieczne. Decydując się na tę rasę kociaków trzeba dostosować odpowiednio otoczenie. Wszelkie drapaki, tunele i zabawki powinny być umieszczone w taki sposób, aby kot nie nadwyrężał kręgosłupa i mógł bez problemu wspinać się i korzystać z atrakcji. Cena munchkina waha się między 1000- 2000 dolarów, jednak w Polsce zakup jest niemożliwy (ostatnia hodowla zakończyła działalność w 2018 roku). Jeżeli istnieje takie ogłoszenie sprzedażowe to najprawdopodobniej jest to pseudohodowla, której należy unikać.
Munchkiny to bardzo inteligentne i towarzyskie zwierzaki, które przywiązują się do człowieka i podążają za nim krok w krok. Są przy tym również bardzo energiczne oraz uparte- czasami zapominają o swojej „inności” i próbują swoich sił w skokach wzwyż i susach. Warto jednak pilnować tych małych spryciarzy, gdyż mogą zrobić sobie krzywdę spadając czy hacząc o zbyt wysokie elementy mieszkania. Kiepsko znoszą samotność, więc potrzebują dodatkowego towarzysza- w postaci drugiego kota czy innego zwierzęcia. Swoją inteligencję doskonalą dzięki korzystaniu z logicznych zabawek interakcyjnych oraz uczeniu się prostych komend, które sprawiają im ogromną przyjemność (oczywiście za odpowiednie smakołyki). Lubią też chodzić na spacery- zarówno na smyczy, jak i w szelkach. Takie spacery należy traktować jako ich jedyną aktywność na zewnątrz, ponieważ nie są to koty wychodzące. Trzeba pamiętać, że ulubioną aktywnością munchkinów jest przede wszystkim bieganie- potrafią bardzo szybko biegać, w wyniku czego trudno je złapać. Łatwo przychodzi im też ukrywanie się – krótkie nogi pozwalają od razu z biegu zmieścić się w najmniejszą szczelinę. Ale bez obaw, po zabawie koty uwielbiają wtulać się w opiekuna i okazywać uczucia. Właściwie munchkiny można traktować jako „kocie dzieci”, wymagają bowiem ciągłej opieki (przez swoją towarzyskość mogą wpadać w kłopoty), okazywania uczuć i zabawy. Munchkiny określane są także mianem „kotów – kangurów”, ponieważ lubią siedzieć z uniesionymi przednimi łapkami i obserwować otoczenie. Podczas gdy większość mruczków staje na tylnych łapkach, aby się rozejrzeć, munchkiny po prostu siadają podpierając się ogonem. Mają także lepkie łapki i zadatki na złodziei, ponieważ uwielbiają kraść drobne przedmioty- szczególnie te błyszczące i szeleszczące. Przy próbach kradzieży są często bardzo niezdarne, ale w parze ze swoją determinacją wcześniej czy później osiągną swój cel.
Krótkonogie munchkiny to wspaniali i kochający towarzysze, którzy rozweselą niejednego człowieka i wprowadzą w jego życie wiele przygód i zabawy. Jednak ze względu na swoją budowę, potrzebują ciągłej opieki i kontroli. To z jednej strony kontrowersyjna, a z drugiej bardzo pożądana i wzbudzająca zachwyt rasa, która ma na świecie zarówno swoich fanów, jak i przeciwników. Mimo swojego uroczego wyglądu niewskazane jest, aby rozpowszechniano gen „krótkonożności” (ponieważ kot traci typowo kocie umiejętności), jednak rasa jest na tyle rzadka i cenna, że każdy osobnik posiada swojego właściciela.
